„Sturluðum kröfum“ verkalýðsins kennt um

Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, skrifar:

Í Seattle í USA voru lágmarkslaun lögbundið hækkuð í 15$ á tímann. Talsmenn fyrirtækja og ríkasta minnihlutans fullyrtu að fyrirtæki færu á hausinn í stórum stíl, störf myndu tapast, fyrirtæki flytja starfsemi sína úr fylkinu og veitingastaðir gott sem þurrkast út. Þegar þekktur pizzastaður fór svo á hausinn fór orðræðan á áður óþekkt flug. Ekki ólíkt því sem er að gerast á Íslandi þegar fyrirtæki fer á hausinn er „sturluðum kröfum“ verkalýðshreyfingarinnar kennt um og sömu rök notuð um aukna samkeppnishæfni fyrirtækja með lækkandi launakostnaði.

Staðreyndin varð samt allt önnur. Met var sett í opnun nýrra veitingastaða í Seattle og afkoma fyrirtækja í veitingageiranum batnaði almennt mjög mikið.

Hver ætli skýringin hafi verið?

Stór hluti fólks sem áður hafði ekki efni á að fara út að borða hafði loksins getu til að leyfa sér að fara í bíó og út að borða. Leyfa ser hluti sem það hafði ekki áður efni á að gera. Sem varð til þess að eftirspurn jókst mikið og nýjum veitingastöðum fjölgaði, afkoma þeirra sem fyrir voru batnaði og þar með geta þeirra til borga lögbundin hærri laun og greiða sér arð.

Hún er merkileg hugmyndafræðin sem talsmenn fyrirtækja í veitingageiranum telja lausnina á vanda þeirra. Þeir telja að lausnin sé að veitingastaðir verði bara fyrir ferðamenn og efnameiri Íslendinga og lækka þurfi launakostnað enn frekar til að bæta afkomu þeirra, og fækka þannig viðskiptavinum enn frekar.

Það sem gerðist í Seattle er ekki einsdæmi í USA en nú hafa um 20 fylki tilkynnt að lögbundið lágmarkstímakaup muni hækka á þessu ári. Úr 7,25$ ríkislágmarki sem sett var árið 2009 í um 15$ á tímann. Þetta er að gerast vegna þess að hagfræðikenningar, sem lobbíistar auðvaldsins nota gegn lífskjarabaráttu þeirra verst settu, er beinlínis röng og samfélagslega skaðleg.

Hversu margir viðskiptavinir veitingahúsa eru í húfi í samanburði við fjölda starfsmanna sem þar starfa á strípuðum töxtum?

Ljósmynd: Kevin Curtis.