Endurbirt frétt af gefnu tilefni.
Stjórnmál „Önnur fylkingin er meirihluti, hin er minnihluti. Það er stórhættulegt fyrir lýðræðið ef þessum hlutverkum er snúið við. Það er það sem mér finnst vera að gerast. Minnihlutinn er farinn að líta á það sem eðlilegan hlut að hann ráði. Að hann skammti meirihlutanum það sem hann megi afgreiða,“ sagði Steingrímur J. Sigfússon alþingismaður, þá ráðherra, í útvarpsþættinum Sprengisandur á Bylgjunni, á þjóðarhátíðardaginn 17. júní 2012.
Þá var mikið málþóf á Alþingi. Þingið var enn starfandi og óvíst var um þinglok. „Það má segja að ég hafi búið í þinghúsinu undanfarna fjóra sólarhringa. Og ég hef talsverða reynslu af því að glíma við þessa hluti, en ég hef aldrei lent í aðstæðum af þessu tagi, aldrei.“
Minnihlutinn er ekki matsaðili
„Það stendur hvergi að minnihlutinn sé einhver matsaðili um hvað er gott og hvað er vont. Meirihlutaréttinum fylgir sá réttur að ákveða efnislega niðurstöðu mála og taka þá ábyrgð á hvernig þau eru.,“ sagði Steingrímur.
En hvert verður framhaldið?
„Þetta verður að leysast og það eina sem við getum er að halda þinginu þá áfram. Það er leiðinlegt. Það leggur mikla vinnu á starfsfólk Alþingis. Við erum að koma inn í sumarið, fólk er að missa af sínum fríum og framvegis. Það er fórnarkostnaður við þetta þóf, en við ætlum að hafa okkur í gegnum það og munum gera það.“
Alþingi í meira vanda en áður
Þjóðin horfði undrandi á gang mála, rétt eins og nú. Þá voru hlutverkin öfug við það sem nú. Núverandi ríkisstjórnarflokkar í andstöðu og héldu uppi málþófi.
Steingrímur var spurður, ekki síst í ljósi mikillar þingreynslu, hvers vegna þingstörfin væru með þessu hætti.
„Þetta er heldur dapurlegt og leiðinlegt fyrir okkur öll að þetta skuli ganga svona til. Í raun er Alþingi í meira vanda núna en ég hef áður upplifað. Sem stofnun og sem eining í okkar stjórnkerfi. Það kemur margt til. Það kemur til dæmis í ljós að þessi nýju þingsköp eru í raun óbrúkleg. Þau eru þannig að málþófið getur verið endalaust. Menn skömmuðust út í gömlu þingsköpin, þá gátu menn haldið langar ræður, en þá voru reglurnar þannig bara var hægt að talað tvisvar, þannig að það tók alltaf enda að lokum. Þau ósköp gerðust þegar þingsköpunum var breytt, og ég studdi ekki á sínum tíma, að settur var inn réttur til að tala aftur og aftur og aftur í fimm mínútur. Svo er hægt að tvöfalda ræðutímann, þannig að fimm mínúturnar verða tíu. Svo er alltaf hægt að fara í andsvör við þessar stuttu ræður þannig að tæknilega geta fáeinir menn haldið umræðunum áfram endalaust. Ef menna ákveða að beita þessu vopni án nokkurra takmarkanna þá er hægt að stífla þingið þannig að komist ekkert í gegn.“
Mig langar þá að spyrja þig, getur minnihlutinn, sama hversu ríkisstjórnarflokkarnir eru fjölmennir, haldið þinginu í þessari fari endalaust?
„Já, endalaust. Þá á þingið ekkert úrræði annað en takmarka ræðutímann. Það er ljúka umræðu með atkvæðagreiðslu. Það erum við hikandi við að gera.“
Hvers vegna?
„Það vill enginn gera nema sem algjört neyðarúrræði. Þá þarf að meta hvað er hóflegt í þeim efnum, hvenær er allur réttur til að tjá skoðanir þingmanna go svo framvegis. Ef það er gert aftur og aftur kemur upp leiðinleg staða í þinginu, í stað þess að þingmenn tali einsog þeir telja sig þurfa, og svo hætti þeir.“
Skrifað úr viðtali við Steingrím J. Sigfússon úr útgvarpsþættinum Sprengisandur frá 17. júní 2012. Viðtalið er hér.
