Nú, loksins þegar vísitalan á augljóslega að lækka, hefur enginn leyfi til að koma í veg fyrir að lækkunin skili sér til heimilanna!
Hagstofan hefur birt vísitölu neysluverðs fyrir þennan mánuð.
Í stuttu máli er ekkert mark takandi á vísitölu apríl mánaðar og í henni kristallast að verðtryggð lán heimilanna geta ekki lækkað, eða réttara sagt, þau fá ekki að lækka.
Föndur Hagstofunnar með vísitöluna nú, sýnir skýrt fram á þvílíkar falsanir og blekkingar eru á bak við verðtryggingu lána heimilanna og hvers vegna hana þarf að afnema af lánum þeirra undir eins.
Útkoman úr þeim mælingum er einfaldlega 0 og þannig ætti þessi liður að vera til lækkunar vísitölunnar.
Nánari útskýringar og rök fyrir því sem við segjum er að finna í viðauka þessarar fréttatilkynningar. Í stuttu máli hefur núna verið sýnt fram á það í eitt skipti fyrir öll að vísitala neysluverðs er gjörsamlega gagnslaus mælikvarði til að nota sem viðmið fyrir fjárskuldbindingar heimilanna. Hún mælir ekki lengur raunverð heldur byggist bara á hugarleikfimi starfsfólks Hagstofunnar.
Undir því yfirskini að ekki sé hægt að mæla það sem ekkert er, ákveður Hagstofan að nýta mjög óljósa heimild í lögum til að miða við meðaltal mánaða. Það er nógu slæmt að opinber stofnun geti tekið sér þetta vald upp á sitt einsdæmi, en það er þó verra að Hagstofan ákveður að sleppa apríl mánuði alfarið úr ýmsum undirliðum vísitölunnar og miða einfaldlega við stöðu þeirra í mars.
Svo dæmi sé tekið af hárgreiðslustofum, en útgjöld til þeirra fyrirfinnast ekki í bókhaldi einnar einustu fjölskyldu í apríl, er sá liður einfaldlega reiknaður eins og hann var í mars, á forsendum “ómælanleika” í apríl. Málið er að það er ekkert erfitt að mæla það sem ekkert er. Útkoman úr þeim mælingum er einfaldlega 0 og þannig ætti þessi liður að vera til lækkunar vísitölunnar.
Nú vitna kannski margir í fordæmalaust ástand og því þurfi að grípa til fordæmalausra aðgerða, sem er sjónarmið út af fyrir sig. En þá er vert að minna á að eftir bankahrunið 2008 var líka fordæmalaust ástand og þá stökkbreyttust öll lán vegna þeirra verðhækkana sem þá urðu. Þá var engin miskunn og ekkert gefið eftir með skelfilegum afleiðingum fyrir heimili landsins.
Það verður ekki bæði sleppt og haldið í þessum efnum og öðrum reglum beitt þegar afleiðingar “fordæmalauss ástands” gætu lækkað skuldabyrði heimilanna heldur en þegar hún hækkar.
Verðtryggingin hefur verið eitt mesta böl íslenskra heimila sem um getur og með henni hafa fjármálafyrirtækin getað blóðmjólkað þau í áratugi. Nú, loksins þegar vísitalan á augljóslega að lækka, hefur enginn leyfi til að koma í veg fyrir að lækkunin skili sér til heimilanna!
Samkvæmt lögbundnum neytendarétti er bannað að breyta samningum eftir undirritun, neytenda í óhag. Að breyta vísitölunni þegar hún án nokkurs vafa á að lækka, er skýrt brot á þessum lögvarða rétti sem og eignarréttarákvæði stjórnarskrárinnar.
Í nafni jafnræðis verða heimilin að geta gengið að því sem vísu að þegar áhrifa gætir til lækkunar á kostnaðarútgjöldum þeirra þá skili það sér í vísitölu neysluverðs og þar með lægri húsnæðiskostnaði, hvort sem um er að ræða lán eða leigu.
Hagsmunasamtök heimilanna standa við þá kröfu sína að verðtrygging á lánum heimilanna verði afnumin, en fyrst það hefur ekki verið gert er ólíðandi að enn og aftur sé verið að fikta í henni á forsendum sem standast enga skoðun, til að tryggja að fjármálakerfið fái sínu framgengt.
Hagstofan heyrir undir forsætisráðuneytið og einhver þarf að svara fyrir þær forsendur sem hún hefur gefið sér fyrir útreikning vísitölunnar, að minnsta kosti fyrir apríl 2020. Hver er það sem tekur ákvörðun um eða veitir leyfi fyrir þeim ákvörðunum sem hér blasa við og skaða hagsmuni heimilanna?
Hagsmunasamtök heimilanna óska eftir svörum við þessum spurningum og krefjast þess að vísitala aprílmánaðar verði endurreiknuð í takt við raunverulegar forsendur hagkerfisins.
Hagsmunasamtök heimilanna.