Ole Anton Bieltvedt:
Ekkert mál í þessum þýðingarmiklu málaflokkum getur farið í gegn, eða hlotið samþykki til framkvæmdar, nema öll aðildarríkin, og, þá, líka við, ef við værum með, myndum samþykkja.
Hægri öfgaflokkarnir í Evrópu voru lengst af helztu andstæðingar ESB, og leituðu þeir allra leiða til að rýra og sverta sambandið.
Í millitíðinni hafa flestir þessir flokkar vent sínu kvæði í kross og lýst yfir stuðningi við ESB, enda vart annað mögulegt, jafnvel ekki fyrir öfgamenn, en að átta sig á gífurlegri þýðingu ESB fyrir frelsi, velferð og öryggi Evrópu.
Enn eru þó öfl í gangi hér uppi á Íslandi, auðvitað allra yzt á hægri kantinum – væru væntanlega í Bræðrum Ítalíu, með anda Mussolini svífandi yfir vötnunum, ef þar væru – að rembast við, að reyna að varpa rýrð á ESB.
Nú er hann hins vegar kominn til baka á Mogga…
Er þar engu til sparað, ekki bara í hálfsannleika, heldur beinlínis í rangfærslum og ósannindum. Hálfsannleikur er oft skítlegri en lygar.
Hjörtur nokkur J. Guðmundsson, sem titlar sig nú „Sagnfræðing og MA í alþjóðasamskiptum“, fer þar fremstur í flokki. Eftir að hafa skifað greinar frá yzta kanti hægri öfga og áróðurs í 10 ár á Mogga, hrökk hann svo yfir á Vísi í nokkur ár, þar sem hann skrifaði ótt og títt, auðvitað í sama anda, mest um ómöguleika ESB, en inn á milli, skaut hann inn smá lofi á Boris Johnson, Brexit og öðru slíku.
Nú er hann hins vegar kominn til baka á Mogga, þar sem hann hann skrifaði grein 11. janúar sl., á leiðaraopnu, með fyrirsögninni „Hálfur þingmaður á Alþingi“.
Ekki sérlega gáfuleg fyrirsögn, mætti í bezta falli kallast aulafyndni, en með þessari fyrirsögn vildi sagnfræðingurinn gera lítið úr þeirri staðreynd, að, ef við gengjum í ESB, myndum við fá 6 fulltrúa á Evrópuþingið.
Það kaldhæðnislega við þessa tilraun sagnfræðingsins, til að varpa rýrð á mögulega 6 manna þingfulltrúatölu Íslands á Evrópuþinginu, er, að Malta, sem hefur líka bara 6 þingfulltrúa, á nú forseta þingsins, Roberta Metsola, og annað smáríki, Lúxemborg, sem líka hefur bara 6 fulltrúa, átti forseta ráðherraráðsins, Jean-Claude Juncker, 2014-2019.
Hér vantar því eitthvað upp á góða dómgreind eða þekkingu hjá sagnfræðingnum.
Í nefndri grein sinni segir hann m.a. þetta: „ Formlegt vægi ríkja innan Evrópusambandsins fer þannig fyrst og fremst eftir íbúafjölda þeirra. Því fámennari sem ríkin eru, því minni möguleika eiga þau almennt á því að hafa áhrif á ákvarðanatöku stofnana sambandsins. Kæmi til þess á einhverjum tímapunkti, að Ísland gengi í Evrópusambandið, yrði landið fámennasta ríki þess og með vægi í samræmi við það, sem allajafna yrði aðeins 0,08%“.
Með þessu fengjum við í hendur gífurlegt áhrifavald…
Og, svo þetta: „Eldra fyrirkomulag í ráðherraráðinu fól í sér mun meira vægi þeirra (fámennustu ríkjanna), en nú er… Þá var einróma samþykki áður almenn regla innan ráðsins, en heyrir nú í raun til undantekninga…“
Ekki nefnir sagnfræðingurinn, hvenær þetta hafi átt að breytast, enda getur hann það ekki; ákvæðin um neitunarvaldið hafa nefnilega aldrei beytzt.
Að öðru leyti skulum við sjá, hvað satt er og rétt í þessum málum:
Möguleg full og formleg aðild okkar að ESB er feikilega stórt mál fyrir okkur, vegna þess, að fyrst með fullri aðild fengjum við setu við borðið, með okkar eigin ráðherra, kommissar, eins og hin aðildarríkin, nú 27 – hvert, fjölmennt eða fámennt, hefur bara einn ráðherra – og 6 þingmönnum á Evrópuþingið, fulltrúa í ráð og nefndir, og, það, sem mest væri, fullu neitunarvaldi til jafns við aðra, hvað varðar veigamikla stefnumótun og allar stærri ákvarðanir ríkjasambandsins.
Neiturnarvaldið nær til þessara málaflokka, sem auðvitað eru þeir langstærstu og lang þýðingarmestu:
- Skattlagning hvers konar
- Fjárhagsáætlanir, fjármálaskuldbindingar og fjárveitingar
- Félagsleg vernd og öryggi almennings
- Samningar og ákvarðanir um upptöku nýrra aðildarríkja
- Öryggis- og varnarmál sambandsríkjanna 27
- Samskipti og samningar ESB við önnur ríki og ríkjasambönd
- Sameiginleg löggæzla sambandsríkjanna, eftirlit með yrtri landmærum og flóttafólki.
Ekkert mál í þessum þýðingarmiklu málaflokkum getur farið í gegn, eða hlotið samþykki til framkvæmdar, nema öll aðildarríkin, og, þá, líka við, ef við værum með, myndum samþykkja.
Með þessu fengjum við í hendur gífurlegt áhrifavald á gang mála og þróun sambandsins. Þessu neitunarvaldi er heldur ekki hægt að breyta, draga úr því eða fella það niður, nema að öll aðildarríkin samþykki, sem væntanlega verður aldrei.
Vont, þegar menn, sem þykjast vera sérfræðingar, og belgja sig sem slíkir, fylgjast ekki með.
Varðandi helztu valdastöður í ESB, þá ræður einstaklingurinn, hæfni hans og geta, en ekki þjóðin eða stærð hennar, sem að baki stendur. Í tíu ár, eða frá 2004 til 2014, var José Manuel Barroso, frá Portúgal, 10 milljón manna þjóð, forseti ráðherraráðsins, og, eins og fyrr greinir, var Jean-Claude Juncker, frá smáríkinu Lúxumborg, forseti ráðherraráðsins frá 2014 til 2019. Í heil 15 ár fóru fulltrúar fámennra ríkja sambandsins fyrir valdamestu stofnun þess.
Allt tal um, að stóru ríkin ráði öllu í ESB, er því algjör fjarstæða. Menn geta velt því fyrir sér, hvort sagnfræðingurinn fylgist ekki með fréttum. Hefur hann t.a.m. ekkert heyrt af því, að Ungverjaland, með sína tíu milljónir íbúa, 2% af íbúum ESB, hefur blokkerað hvert stórmálið á fætur öðru í ESB, gegn vilja hinna 26 ríkjanna, nú síðast vikum og mánuðum saman bráðnausynlegan og stórfelldan fjárstuðning við Úkraínu? Þar áður hafði Ungverjaland, bara núna síðustu vikurnar, blokkerað, að farið yrði í aðildarsamninga við Úkraínu, og, að Aserbaísjan yrði beitt viðskiptaþvingunum vegna árásarstríðsins á Armeníu. Vont, þegar menn, sem þykjast vera sérfræðingar, og belgja sig sem slíkir, fylgjast ekki með.
Höfundur er Ole Anton Bieltvedt, samfélagsrýnir og dýraverndarsinni