Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu

Lesandi góður, búum við í nútímalegu menningarþjóðfélaginu, eða erum við föst í kolsvartri grimmd og miskunnarleysi miðalda?

Ole Anton Bieltvedt.

Ole Anton Bieltvedt skrifar:

Í nýlegri gein minni, 3.200 aumingjar (mín skoðun), fjallaði ég um þá menn, sem liggja í því, að drepa saklaus og varnarlaus dýr, hreindýr –  líka kýr frá ósjálfbjarga kálfum, sem fyrir mér er versta hlið málsins – mikið að gamni sínu, án nokkurrar raunverulegrar þarfar.

Nú vil ég fjalla um þá, sem drepa annað saklaust og varnarlaus dýr, íslenzka refinn, af ótrúlegri grimmd og miskunnarleysi, líka án nokkurrar raunverulegrar þarfar, mest af peningalegri græðgi. Fégirni.

Hann er því fyrsta náttúrulega spendýrið, frumbygginn, hér.

Við skulum byrjar á grenjaveiðum:

Yrðlingar fæðast um mánaðamótin apríl/maí, og hefjast grenjaveiðar í byrjun júni. Læða og steggur búa saman ævilangt, ef bæði lifa, og er steggur í því á daginn að færa björg í bú, meðan læða gætir og fæðir hvolpana.

Veiðimenn leggjast í felur við greni, bíða komu steggs og skjóta. Þegar matarbirgðir þrjóta í greni, neyðist læða til að yfirgefa yrðlinga í fæðuleit. Þá er hún skotin. Eftir eru þá litlir yrðlingar, 4-5 vikna gamlir, eins og litlir hundshvolpar, og þegar hungurinn sverfur að, freista þeir þess, að fara úr greni. Þá eru þeir handsamaðir og barðir til dauða með steini eða skotnir.

Sumir yrðlingar þráast við í greni, þrátt fyrir kvöl hungurs og einsemdar, og læða þá veiðimenn fótaboga inn í greni, sem er festur á snæri, og þegar boginn smellur, limlestir, jafnvel brýtur litinn fót, kippir veiðimaður í og lemur svo þessa litlu og hrjáðu veru til bana eða skýtur.

Lesandi góður, búum við í nútímalegu menningarþjóðfélaginu, eða erum við föst í kolsvartri grimmd og miskunnarleysi miðalda? Er það, sem hér gerist, hluti af því þjóðfélagi, þeirri „siðmenningu“, sem við viljum búa okkur?

Við skulum skoða aðeins stöðu og sögu íslenzka refsins, pólarrefsins:

Er hann minnsta undirtegund „hunda“.

Pólarrefurinn, er einstök tegund refs, minni og öðruvísi byggður en rauðrefurinn, og kom hann til Íslands á ísöld.  Hann er því fyrsta náttúrulega spendýrið, frumbygginn, hér.

Í dag eru ekki nema 200-300 pólarrefir á hinum Norðurlöndunum, og eru þeir alfriðaðir. Engin hætta er talin stafa af pólarrefi fyrir umhverfi, lífríki eða búfénað, enda er hann lítið dýr, 3 til 5 kg að þyngd. Er hann minnsta undirtegund „hunda“.

Pólarrefurinn er alæta, lifir á berjum, þangi, dýrahræum í fjöru og á landi, eggjum, hagmúsum, nagdýrum og fuglum. Hann hefur verið eðlilegur hlekkur lífskeðjunnar hér í árþúsundir.

Þegar ær voru látnar bera lömb sín úti, voru brögð að því, að pólarrefurinn réðist á nýfædd lömb, einkum í harðæri, þá glorsoltinn, og fékk hann á sig það óorð að vera grimmdarseggur, dýrbítur, sem þó í raun var einfaldlega lífsbarátta dýrsins, spurningin um að lifa af.

Árum saman hafa bændur hins vegar látið ær sínar bera í húsi, og varð það endir þess, að pólarrefurinn kæmist í bjargarlaus lömb.

Umhverfissofnun hefur haldið úti fyrirspurnum um skaða af völdum refs, hjá sveitarfélögum og bændasamtökunum, í 9  ár, og hafa tilkynningar um skaða af völdum refs nánast engar verið.

Það er því ekkert samhengi milli þess veiðiæðis og þeirra ofsókna, sem pólarrefurinn sætir, og þess tjóns, sem hann veldur, enda hefur Umhverfisstofnun, sem veiðunum stýrir, löngu viðurkennt, að forsendur fyrir núverandi refaveiðum séu með öllu brostnar.

Auðvitað eru það veiðimennirnir, drápspremían til þeirra, sem halda þessari stjórnlausu drápsmaskínu gangandi.

En, ofsóknirnar gegn pólarrefnum halda áfram, eins og stjórnlaus drápsmaskína, í nafni Umhverfisstofnunar og umhverfisráðherra. Ráðherra, nú Gulaugur Þór, sjálfur veiðimaður, virðist ekkert með þetta gera.

Á árnum 2000-2019 voru 113.563 refir drepnir, þar af 38.420 litlir tófuhvolpar, yrðlingar. Flestir barðir til dauða með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu. Á árunum 2011-2020 greiddu sveitarfélög 983 milljónir, tæpan milljarð, til veiðimanna fyrir drápið á refum. Auðvitað eru það veiðimennirnir, drápspremían til þeirra, sem halda þessari stjórnlausu drápsmaskínu gangandi.

Í júní 2021 átti undirritaður fund með forsvarsmönnum UST (Umhverfisstofunar), Sigrúnu Ágústsdóttur, forstjóra, og Skúla Þórðarsyni, sviðsstjóra, um þessar veiðar. Var ekki annað á þessu ágæta fólki að heyra, en, að þau væru mér sammála; þessar veiðar stæðust ekki með nokkru móti lengir. Það hefur þó ekkert gerzt; stjórnlaus drápsmaskínan malar áfram.

Ein raka veiðimanna, sem UST virðist gleypa nokkuð, er, að, ef pólarrefurinn væri ekki veiddur með þeim hætti, sem nú er, myndi honum fjölga gífurlega; að um offjölgun stofnsins yrði að ræða.

Varðandi þessa staðlausu stafi skirfaði ég UST eftirfarandi bréf í í marz 2023:

Ég sendi ykkur … skýrslu, Ester Rutar Unnsteinsdóttur, „Íslenzki melrakkinn“, …frá 2021. Ef þið skoðið bls. …, sjáið þið, að ref hefur ekki fjölgað í þeim tveimur friðlöndum, sem fyrir hendi eru, 1. á Hornströndum, 2. í Snæfellsjökulsþjóðgarinum, þrátt fyrir friðun, stofninn hefur frekast dregist saman, síðustu 2 áratugina!! Náttúran stýrir sér sjálf. Þegar ekki er veitt, fá ekki öll dýr aðgang að óðali, til að tímgast. Fleiri dýr verða geld…

Pólarrefnum hefur, sem sagt, ekki fjölgða, þrátt fyrir áratuga friðun! Honum hefur fækkað í friðlöndum!

Hvar er þeirra ábyrgðartilfinning og samvizka?

Önnur bábilja veiðimanna er, að refurinn eyði mófugli, og því þurfi að halda stofni niðri með veiðum. Hér vantar nokkuð á skýra hugsun: Hvernig má það þá vera, að landið var fullt af mófugli, þegar land byggðist; menn settust hér fyrst að? Gott er jafnan að hugsa aðeins.

Ég verð að lýsa yfir djúpum vonbrigðum og heykslan á því, að forráðamenn UST skuli ekkert hafa gert, í allan þennan tíma, til að leiðrétta og laga það mikla órétti, sem þau vita vel af og íslenzki refurinn sætir; stöðva þær ómannúðlegu, grimmilegu og óréttmætu ofsóknir, sem hann verður fyrir.

Hvar er þeirra ábyrgðartilfinning og samvizka?

Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni