Gunnar Smári skrifaði:
Það var sláandi niðurstaða sem kom úr könnun sem Alþýðusambandið lét gera um daginn. 69% landsmanna upplifir að samfélagið sé á rangri leið. Það segir okkur að stefna stjórnvalda er ekki rekin í takt við vilja almennings.
Þetta ætti ekki að koma neinum á óvart. Ótal kannanir hafa sýnt að stjórnvöld reka í flestum málum stefnu sem gengur þvert á vilja almennings. Almenningur vill ekki að ríkið selji banka, En stjórnvöld selja samt banka. Almenningur er andsnúinn kvótakerfinu, stjórnvöld verja og vernda samt kvótakerfið. Almenningur vill að stjórnvöld styrki inNviði og grunnkerfi samfélagsins, en stjórnvöld gera það ekki. Almenningur vill að hin efnameiri, fjármagnseigendur og stærstu eigendur allra stærstu fyrirtækjanna, greiði hærri skatta, en stjórnvöld lækka skatta á hin ríku en auka skatta á venjulegt launafólk. Almenningur vill öruggt húsnæðis fyrir alla, en stjórnvöld gera ekkert til að tryggja það.
Við fylgjumst með því þegar Alþingi afgreiðir lög sem Viðskiptaráð eða önnur hagsmunasamtök auðfólks pantar og semur jafnvel. En Alþingi virðist vera fyrirmunað að afgreiða nokkrar réttarbætur til almennings. Öll slík mál daga uppi á meðan lög sem auðfólkið óskar eftir fljÚga í gegnum þingið.
Samkvæmt alþjóðlegum mælingum ríkir mikið traust milli fólks á Íslandi, mun meira en í flestum öðrum löndum. En traust Íslendinga á stjórnvöldum, Alþingi og stjórnmálaflokkunum, er miklu minna en í næstu löndum. Ástæðan blasir við. Stjórnmálakerfið þjónar ekki almannahag eins og því ber að gera heldur þjónar sérhagsmunum hinna fáu auðugu og auðhringjum þeirra.
Auði fylgir mikið vald. Það er öllum augljóst. Auðhringir heimsins hafa meiri völd í dag en stjórnvöld sem almenningur kýs. Hin auðugu ráða miklu um líf og afkomu almennings. Launafólk gengur inn í einskonar alræði auðfólks þegar það selur því vinnu sína. Fyrirtæki eru alræðiskerfi, þar er ekkert lýðræði. Í mörgum byggðarlögum drottnar fámenn auðstétt yfir samfélaginu. Þau sem vilja lifa þar og starfa verða að beygja sig undir völd hinna ríku. Þau gjalda það dýru verði ef þau andmæla yfirvaldinu eða berjast gegn drottnandi yfirráðum þess.
Með vaxandi auð fárra hefur Ísland allt orðið æ líkara slíkum byggðum. Æ færri eiga æ meira, stórfyrirtæki gleypa upp hin smærri og þau sem auðgast í einni atvinnugrein nýta auð sinn til yfirráða í öðrum greinum. Ísland er að breytast í verbúð í eigu örfárra auðugra ætta. Við erum ekki að færast fram í sögunni, heldur aftur.
Draumurinn um lýðræði byggði á að ríkisvaldinu væri stjórnað af almenningi, ekki þeim sem voru borin til valda eða þeim sem fyrir höfðu mikil völd í gegnum auð sinn. Hugmyndin var að hver kjósandi hefði eitt atkvæði og saman veldu þeir sér þing til að stýra samfélaginu. Þing sem endurspegli væntingar fjöldans, vonir og vilja. Ríkisvaldið yrði þá framkvæmdaarmur almenningsviljans og honum yrði beitt til að draga úr drottnandi völdum auðfólks, verja almenning gagnvart misbeitingu auðs. Ríkisvaldinu væri beitt til að byggja upp samfélag eftir væntingum almennings og fyrir almenning.
Og það tókst að miklu leyti. Með afli sínu tókst almenningi að þrýsta í gegn veigamiklum breytingum á samfélaginu sem urðu forsenda mestu framfara sem mannkynið hafði séð. Almennt heilbrigðiskerfi, skólakerfi, uppbygging húsnæðis fyrir almenning, mannréttindi, réttur fólks til að heyja kjarabaráttu, sumarfrí, veikindaréttur, atvinnuleysisbætur, örorkubætur, eftirlaun … það má telja endalaust upp það góða sem völd almennings færðu okkur. Ekkert af þessu kom til okkar að kröfu auðvaldsins eða valdastéttanna. Þvert á móti barðist auðvaldið gegn þessu öllu, leynt og ljóst. Allt sem er einhvers virði í hinu formlega samfélagi er afrakstur pólitískrar baráttu almennings í verkalýðsfélögum, í hagsmunasamtökum, í sveitastjórnum og á Alþingi.
Á síðustu áratugum hefur afl ríkisvaldsins hins vegar veikst, ekki bara hér heima heldur í okkar heimshluta. Okkur var talin trú um að við ættum ekki að velja sameiginlega stefnu fyrir samfélag okkar og hrinda henni í framkvæmd með ríkisvaldinu, heldur ættum við að stíga til hliðar svo auðfólkið gæti mótað framtíðina. Okkur var sagt að þau væru betur til þess fallin en við sjálf. Jafnvel að þau vissu betur hvað okkur skorti og hvað við raunverulega þráðum.
Vald, ákvarðanir, auðlindir, eignir, fé og auður var skipulega fært frá almenningi til auðfólksins. Og vald almennings brotið niður. Og skattar á almenning voru hækkaðir á sama tíma og þeir voru lækkaðir á auðfólkið. Og vald auðsins óx og nú drottnar það yfir öllu samfélaginu og hefur stjórnmálin í vasanum. Á morgun kalla Samtök iðnaðarins forystufólk stjórnmálaflokka á sinn fund til að leggja því línurnar, alla nema Sósíalista. Og forystufólkið mun, nú sem öll liðin ár, éta úr lófa fulltrúa hinna allra auðugustu.
Við erum komin inn í samfélagsgerð sem kallað er auðræði, þar sem auðfólkið ræður öllu en almenningur litlu sem engu. Þetta hefur líka verið kallað óligarkismi, sem merkir að hin auðugu sem hafa sölsað undir sig auðlindir og eignir almennings drottni yfir samfélaginu. Og eftir því sem völd óligarkana vaxa því frekari verða þeir, því hærra hefja þeir sig upp yfir almenning, því grimmari verða þeir, því miskunnarlausara verður okrið og yfirgangurinn.
Enginn þeirra flokka sem nú sitja á Alþingi hafa í raun athugasemdir við þessa þróun samfélagsins. Sósíalistar eru eini flokkurinn sem bendir á í hverju vandi okkar liggur, hver er raunveruleg ástæða þess að grunnkerfi og innviðir grotna niður, hvers vegna stjórnvöldum er fyrirmunað að bregðast við húsnæðiskreppunni, hvers vegna auður hinna ríku er varinn fyrir verðbólgunni en ekki kaupmáttur almennings. Á meðan á þessu gengur lýsa flokkarnir yfir hollustu við auðvaldið, segjast ætla að stýra Íslandi með auðvaldinu og tryggja að það fái sitt.
Skýringin er einföld. Við létum það viðgangast að auðvaldið tæki yfir ríkisvaldið sem átti að fara með almannavald. Og auðvaldið hefur engan hag af því að byggja upp gott og gjöfult samfélag, ekki að vernda náttúru og ekki einu sinni blómlegt og gróandi atvinnulíf. Auðvaldið hefur aðeins eitt markmið og það er að auðgast. Og sagan sýnir að það er tilbúið að auðgast þótt það setji framtíð almennings, samfélags og náttúru í hættu. Ríkisvaldinu hefur verið beint frá því að byggja upp stórkostlegt samfélag fyrir fjöldann og verið sett undir auðvaldið, sem ótamið er ógn við samfélagið.
Kosningarnar 30. nóvember eiga að snúast um þetta. Hvort valdið til að búa okkur okkur öllum framtíð eigi að vera í höndum auðvaldsins eða almennings. Ef fólk vill fara lengra eftir þeirri braut sem við erum á, fylgjast með hvernig auðvaldið brýtur niður grunnkerfi samfélagsins, innviði, traust, velsæld, vellíðan, öryggi, samstöðu og samkennd þá getur fólk valið einhvern af flokkunum á þingi. Ef fólk vill að almenningur fari með ríkisvaldið getur það kosið Sósíalista.
Ef fólk vill raunverulegar breytingar verður það að kjósa flokk sem getur breytt. Sósíalistar hafa á undanförnum árum haft gríðarleg áhrif á samfélagið án þess að sitja á þingi; breytt verkalýðsbaráttunni, borgarstjórn, hagsmunabaráttu leigjenda, fjölmiðlun og umræðunni í samfélaginu. Þetta hafa þeir gert án þess að vera á Alþingi. Í raun hafa Sósíalistar haft meiri áhrif á samfélagið en margir flokkar sem hafa verið á þingi árum saman. Ímyndið ykkur hver áhrif Sósíalista verða inn á þingi!
Það er kominn tími til að breyta Alþingi.
Ekki meira af því sama.
Sendum nýtt fólk á þing, fólk með nýja rödd.