Landbúnaður „ Í nýjum samningum verður reynt að vinda ofan af þessu fyrirkomulagi í stuttum skrefum. Í núverandi kerfi fer allnokkur stór hluti af tekjum margra bænda í að greiða fyrir kaup á greiðslumarki. Stuðningsgreiðslurnar koma þeim bændum ekki að fullu til góða; þær enda í höndum þeirra sem fjármagna kaupin, það er bönkum og fjármálastofnunum.“ Þannig skrifaði Sigurður Ingi Jóhannsson landbúnarráðherra í Kjarnann í lok síðasta árs.
Hann hefur áhyggjur af hversu dýr mjólkurkvótinn er; „Stuðningsgreiðslurnar koma þeim bændum ekki að fullu til góða; þær enda í höndum þeirra sem fjármagna kaupin, það er bönkum og fjármálastofnunum.“
„Bankabændur“ vilja meira
Guðni Ágústsson, fyrrverandi landbúnaðarráðherra, skrifar grein í Morgunblaðið þar sem hann varar við að greiðslumarkið, greiðslur ríkissjóðs til bænda, verði aflagðar einsog margir vilja og ekki er hægt að skilja Sigurð Inga á annan veg að sá sé vilji hans. Guðni skrifar: „Tilgangurinn auðsær, gert til að fækka og stækka búin enn og lækka afurðaverðið til þeirra. Hér eru það örfáir stórir kúabændur og fyrirtæki komin inn í mjólkurframleiðsluna en ekki síst „bankabændurnir“, sem reist hafa sér hurðarás um öxl sem vilja varpa greiðslumarkskerfinu fyrir róða og ná þannig framleiðslunni til sín. Þeir vilja halda í samskonar leiðangur og svínabændur fóru í fyrir 25 til 30 árum, verða stórir strákar með stór bú og eiga engan að vini.“
Mjólkukvótinn hækkar verð til neytenda
Fyrir einu og hálfu ári var Sigurður Ingi Jóhannsson í löngu viðtali í Sprengisandi. Þá, einsog nú, var rætt um kvótann og greiðslumarkið. Eins hvaða áhrif kvótakaupin hafa haft á mjólkurverðið: „Ef hann væri ekki væri mjólkurframleiðsla hér samkeppnisfær við það sem gerist annarsstaðar,“ sagði landbúnaðarráðherra.
Ráðherra sagði þá að unnið væri að því að auka mjólkurframleiðslu vegna aukinnar eftirspurnar. Bæði innanlands og utan. Kvóti í mjólk var settur á til að draga úr framleiðslu, sökum þess að áður var framleitt umfram eftirspurn.
Nú er undirbúningur hafin að nýjum búvörusamningi. Ráðherra segir að spyrja verði, vegna breyttra aðstæðna, hvort skynsamlegt sé að breyta kvótakerfinu eða afnema jafnvel afnema það.
„Þetta verður að vanda mjög vel því ekki ætlum við að koma í bakið á atvinnugreininni eða innlendri framleiðslu.“
Kvótinn er margra ára gamall. Dæmi eru um bændur og fyrirtæki sem hafa keypt mikinn kvóta. Kaupfélag Skagfirðinga er í þeim hópi. Aðrir gera sér vonir um að geta selt kvóta bregði þeir búi, hafa litið á kvótann sem nokkurskonar lífeyri.
„Þess vegna þarf að vanda þetta mjög vel. Það er rétt að það eru ýmiskonar skuldbindingar vegna kvótans og einhverjir hafa talið sig geta selt kvóta vilji þeir hætta,“ sagði Sigurður Ingi.
