Stuðlaði íslenska ríkið að peningaþvætti?

„Fá­mennri klíku voru þeir fengn­ir í ald­ar­byrj­un. Allt var keyrt í þrot, en þó er al­mennt talið, að sum­ir hafi skotið und­an stór­fje. Íslenzk stjórn­völd heim­iluðu inn­flutn­ing þessa fjár á ný með vild­ar­kjör­um; 20% af­slætti að minnsta kosti sem gerði þessu fólki kleift að ná til sín stór­eign­um á nýja­leik. Gæti verið, að ís­lenzka ríkið hafi með þess­ari ráðstöf­un átt þátt í pen­ingaþvætti? Ligg­ur fyr­ir, hvaðan þess­ir fjár­mun­ir eru ættaðir? Eiga bank­arn­ir það ekki sam­eig­in­legt öðrum auðfjelög­um, að þar eru nú bullandi upp­grip sem aldrei fyrr? Hvaðan skyldi sá gróði vera ættaður? Eru ís­lenzku auðmenn­irn­ir, sem fyrri rík­is­stjórn­ir hafa skotið fót­um und­ir af al­manna­fje, óseðjandi? Er það þetta, sem nú heit­ir „alþjóðleg þróun í fjár­tækni“?“

Séra Geir Waage skrifar sérlega eftirtektarverða grein í Moggann í dag. Skrifin hér að ofan er tilvitnun í greinina. Geir er sýnilega mótfallinn bankasölu Bjarna Benediktssonar.

„Þeir hlut­ir sem fal­boðnir verða í bönk­un­um lenda í hönd­um líf­eyr­is­sjóða og stór­eigna­manna, verði af sölu á næst­unni. Þetta veit öll alþýða manna og ótt­ast nýja „einka­vinavæðingu“ og mis­mun­un. Það þarf að svara fleiri spurn­ing­um af hálfu Sjálf­stæðis­flokks­ins áður en talað er fyr­ir sölu bank­anna í ljósi reynzl­unn­ar. Spurt er: „Hverj­um stend­ur til að hygla núna, á ell­eftu stundu?“ Kunna þing­menn Sjálf­stæðis­flokks­ins svör við því?“

Sag­an gæti end­ur­tekizt.

„Óli Björn Kára­son alþing­ismaður mæl­ir fyr­ir sölu Íslands­banka fyr­ir næstu kosn­ing­ar. Hann von­ar á sölu Lands­bank­ans í fram­hald­inu; hef­ur enda lengi verið mót­fall­inn rík­is­rekstri fyr­ir­tækja, eins og fram kem­ur í yf­ir­skrift grein­ar hans. Lengi átt­um við báðir sam­leið með Sjálf­stæðis­flokkn­um, því íhald átti löng­um sam­leið með gömlu kapí­tal­ist­un­um sem þurftu frelsi til at­hafna og notuðu það til að byggja upp at­vinnu og af­komu í byggðum lands­ins. Þeir efnuðust marg­ir og ljetu gott af því leiða landi og lýð. And­lits­laus og heim­il­is­laus stór­kapítal­ismi síðari tíma er af öðru sauðahúsi. Hon­um hef­ur reynzt vera skálka­skjól í flokkn­um okk­ar.

Nú bar svo við á önd­verðri ný­byrjaðri þús­öld, að frjáls­hyggju­mönn­um var gef­inn laus taum­ur­inn um víða ver­öld. Hjer­lend­is var þeim fengið frítt spil með fjár­muni al­menn­ings að auki. Íhaldið í Sjálf­stæðis­flokkn­um dugði þá ekki til and­ófs­ins. Látið var heita, að kaup hefðu verið, svo sem þegar Sím­inn var seld­ur, vel rekið fyr­ir­tæki í bullandi gróða. Hvað fjekkst fyr­ir hann, þegar upp var staðið? Með klækj­um tókst þeim að kom­ast yfir bank­ana. Sú „einka­væðing“ reynd­ist þjóðinni dýr. Nú er lagt til að ríkið láti „al­menn­ing njóta þess virðis­auka sem hef­ur mynd­ast inn­an veggja bank­anna frá end­ur­reisn þeirra. Svig­rúmið var myndað með vel heppnuðu upp­gjöri þrota­búa gömlu bank­anna, stöðug­leika­samn­ing­um og sölu rík­is­ins á 13% hlut í Ari­on banka árið 2018,“ seg­ir í grein­inni.

Gæti verið að svig­rúmið eigi ein­hverj­ar ræt­ur að rekja til þess, að rík­is­stjórn Jó­hönnu og Stein­gríms gaf sjóðum og bönk­um þær skuld­ir heim­il­anna sem nýir eig­end­ur gengu svo eft­ir með harðfylgi? Talað er um að þúsund­ir heim­ila hafi tapað öllu sínu. Í hlut eiga þúsund­ir Íslend­inga. Sig­mund­ur Davíð reynd­ist fólk­inu bet­ur en eng­inn. Lof­orðið um að banna verðtrygg­ingu hús­næðislána hef­ur gleymzt. Sag­an gæti end­ur­tekizt.

Hver er ástæða þess að nú þurfi að selja? Þarf rík­is­sjóður fje vegna pest­ar­viðbragða? Á sal­an að kosta op­in­ber­ar fram­kvæmd­ir við innviði lands og lýðs? Á að greiða niður skuld­ir rík­is­ins?

Áður hafa komið fram hug­mynd­ir um, að Íslend­ing­ar taki við hluta­fje í bönk­um þjóðar­inn­ar án end­ur­gjalds. Hversu lík­legt er að það verði nokk­urn tíma? Vanti fje, sem vís­ast er, þarf að koma and­virði fyr­ir þetta alþýðuhluta­fje. Vissu­lega mætti svo verða, að hlut­irn­ir yrðu seld­ir al­menn­ingi á skyn­sam­leg­um kjör­um, hverj­um ein­um að ein­hverju há­marki. Yrði sá hinn sami að skuld­binda sig til að eiga hlut­inn um eitt­hvert ára­bil, unz lög­fest hef­ur verið hversu mik­inn hlut hver og einn má eiga í sama bank­an­um. Er lík­legt að svo verði nokk­urn tíma?

Gæti ekki eins komið til greina að lækka bindiskyldu fjár í bank­an­um, taka til rík­is­sjóðs það fje sem í hon­um ligg­ur laust og selja síðan hlut­ina á opn­um markaði án hafta: Viðskipti með þessa hluti myndu leiða í ljós hvers virði bank­inn er í raun. Ótækt er að gefa það fje sem í bank­an­um er, eins og gert var með Sím­ann og bank­ana forðum.“