Þá eru ónefndir aðrir og minni spámenn sem eru fjölmargir og má helst nefna Einar Kárason rithöfund.
Haukur Arnþórsson skrifar:
Sósíalistaflokkur Íslands hefur vakið athygli nokkurra dánumanna sem eiga á einhvern hátt um sárt að binda gagnvart sósíalismanum sem stefnu. Hér á ég við Björn Bjarnason, sem hefur sýnt stéttarfélaginu Eflingu og frænku minni Sólveigu Önnu ótrúlega óvild og vikið í þessu tilviki frá þeirri rökfestu og málefnalegheitum sem einkenna skrif hans; í dag var það Vilhjálmur Bjarnason vinur minn, strangheiðarlegur maður en nokkur æringi, sem fór stórkarlalega í Morgunblaðinu – og Morgunblaðið sjálft hefur heiðrað mína persónu með neikvæðum skrifum. Þá eru ónefndir aðrir og minni spámenn sem eru fjölmargir og má helst nefna Einar Kárason rithöfund.
Allt er þetta nú ágætt, en ég vil segja eftirfarandi. Þessir heiðursmenn reyna ekki að fjalla um sósíalismann sem málefnalega stefnu og andmæla rökum hennar. Þeir virðast ekki einu sinni hafa kynnt sér grundvallarkenningar stjórnmálafræðinnar um þessa stefnu eða um frjálshyggjuna eða ný-frjálshyggjuna sem hefur umlukið íslensk stjórnmál og hún beinist í nútímanum gegn. Nú þegar sósíalísk sjónarmið hafa skotið rótum hjá íslensku þjóðinni eins og í nágrannaríkjunum – stefna sem dagaði uppi hugmyndafræðilega um 1990 – þá er full ástæða til að ræða hvaða erindi hún á. Er hún draugur frá fortíðinni – eða er hún lifandi hreyfing og hvernig yddast þá andstæðurnar milli sósíalískra hugmynda og ný-frjálshyggjunnar?
En nú er frjálshyggjan hugmyndafræðilega gjaldþrota.
En nefni eitt til að skiljast ekki alveg við þennan þráð í lausu lofti. Frjálshyggjan (liberialisminn) vann sem yfirburða hugmyndafræði á síðustu öld. Hún vann fasismann og nasismann um miðja öldina og ríki Vesturlenda hurfu til lýðræðis – en lýðræði og frelsi eru einkunnarorð stefnunnar – en einkum var sigur stefnunnar sætur yfir sósíalismanum um 1990 þegar efnahagskerfi Austur-Evrópu féll og sú hugmyndafræði sem það byggði á. Í framhaldinu fögnuðu hægri menn og bættu í með ný-frjálshyggjunni (neo-liberialism).
En nú er frjálshyggjan hugmyndafræðilega gjaldþrota. Hún hefur engin svör við misskiptingu auðs – sem hún hafði áður, mikilvæg ástæða fyrir því að Vesturlönd tóku upp lýðræði eftir stríð var að laun millistéttarinnar í BNA höfðu tvöfaldast á 30 árum – þeir ríku verða sífellt ríkari og ríkari. Þá hefur frjálshyggjan engin svör við tækniþróuninni – hún er að umskapa heiminn, bæði efnahagskerfið og lýðræðið og skuggi kúgunnar sem minnir á 1984 fylgir henni. Ógerningur er að segja til um hvers hún leiðir til, margir framtíðarfræðingar benda á að atvinna geti orðið að skornum skammti nema við menntun og tækni – og þá erum við komin að miklum breytingum en vinnusemi er grundvallarhugtak í kapítalismanum og mörgum trúarbrögðum. Frjálshyggjan hefur engin svör við líftækninni sem hótar að hinir ríkari kaupi sér erfðaefnabreytingar og að mismunun milli ríkra og fátækra verði alger. Margt fleira má segja – t.d. minna á að kaupmáttur kínverskrar millistéttar hefur tvöfaldast á 10 árum tvisvar – þar er annað stjórnkerfi en lýðræðið að sýna styrk sinn.
Þegar frjálshyggjan riðar til falls – þá ber fyrst og fremst á endurkomu sósíalískra hugmynda á Vesturlöndum, mjög sterkar hreyfingar eru t.d. í Bretlandi og BNA. En einnig ber á ákveðnum hugmyndum fasistanna og nasistanna sem eru últra hægri hugmyndir, einkum þjóðernishyggju – sem illu heilli hefur einnig plagað vinstri menn á Íslandi og gerir enn.
Meira síðar.
